فلوشیپ خواب با اشاره به اهمیت رعایت بهداشت خواب، گفت: استفاده از موبایل در هنگام خواب و ورزش کردن و پیاده روی قبل از خواب عامل بی خوابی شبانه است.
گروه سلامت جشنواره تهران– محمد تاجیک:خواب موهبتی از خالق مهربان برای انسان است؛ منبع عظیمی از ذخیره سازی و به روز کردن توان جسمی و روحی خود برای آغاز یک روز دیگر همراه با تلاش و کوشش در مسیر پر فراز و نشیب زندگی. امروزه ما از خواب خود کم میکنیم تا بتوانیم به کارهای دیگر خود برسیم. اما بهتر است بدانیم راز خواب شب و فواید آن در درست و به موقع انجام دادن آن است؛ اما برخی تعهدات، مانند وظایف شغلی یا مراقبت از کودک، میتواند پیروی از فلسفه «زود به رختخواب، زود برخاستن» را دشوار کند. با «علیرضا یاراحمدی، فوقتخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ طب خواب از آمریکا» به گفتوگو نشستیم تا پاسخ های علمی به پرسشهای متداول آحاد جامعه درباره بی خوابی و بد خوابی به خصوص در هنگام شب بدهیم. با ما همراه باشید.
آقای دکتر! در ابتدای گفتوگو توضیح دهید خواب از نظر علمی چه تعریفی دارد؟ خواب یکی حالتی از کارکرد مغز است؛ مغز انسان در ۲۴ ساعت کارکردهای مختلفی دارد و برخلاف آنچه که خیلیها فکر میکنند خواب یک پروسه غیرفعال و خاموش شدن موتور عملکردی مغز است. این یک باور غلط است، بلکه خواب یک پروسه کاملاً فعال است و یکی از حالتهای کارکرد مغزی است و تقسیمبندیهای مختلفی برای خواب وجود دارد. هدف از خواب، تنظیم مجدد کارکردهای مغز و بهبود و ساماندهی روند حافظه برای یک خواب خوب حتی مغز باید انرژی مصرف کند و هدف از خواب، تنظیم مجدد کارکردهای مغز و بهبود و ساماندهی روند حافظه و مرتب کردن اطلاعات ثبت شده در طول روز، طبقهبندیها، ثبت اطلاعات و به روز شدن مغز و آماده شدن فضای فعال مغز برای یک روز دیگر است، اما به این معنی نیست که خواب یک پروسه و یا فرآیند خاموشی مغز است. باید یک فرد برای خواب خود وقت بگذارد و از ساعتها قبل باید شرایطی فراهم کند تا خواب آسودهای داشته باشد. همچنین لزوما اینطور نیست که هر کسی هر کاری خواست انجام دهد و هر فعالیت، نوشیدنی یا خوراکی مصرف کند و به محض اینکه به رختخواب رفت، توقع داشته باشد به راحتی بخوابد. شب ۷.۵ ساعت بخوابید از منظر دیگر، یک خواب خوب چند ویژگی دارد. اول خوابی که کمیت آن یعنی مقدار و ساعت آن کافی باشد؛ دوم اینکه زمان آغاز و پایانش زمان مناسبی باشد که این بسیار مهم است؛ برای نمونه یکی میگوید که گفته شده خواب کامل برای یک بالغ ۷.۵ ساعت است، پس من این مقدار را میخوابم و مثلاً از ساعت ۳ صبح تا ۱۰:۳۰ صبح میخوابم یا از ساعت ۲ نیمه شب تا ۹:۳۰ صبح که این میزان ۷ ساعت و نیم است و خوابم را انجام دادهام؛ در حالی که این مقدار اصلاً مناسب نیست و با این شرایط که فرد ساعت ۱۱ شب بخوابد و خوابش تا ۵، ۶ صبح ادامه داشته باشد متفاوت است. شروع و پایان خواب بسیار بسیار مهم است در نتیجه شروع و پایان خواب بسیار بسیار مهم است؛ چراکه یکسری هورمونها در یک ساعتهایی از شبانهروز ترشح میشوند که باید ما در آن ساعتها خواب باشیم و اگر در آن زمانها بیدار باشیم هورمونها خوب ترشح نمیشوند. با توجه به اینکه بیشتر هورمونها بین ساعت یک نیمه شب تا ۴ یا ۵ صبح به شرط خواب بودن فرد ترشح میشود؛ پس مقدار و ساعت خواب مهم بوده؛ ضمن اینکه سومین موضوع، کیفیت خواب است. به طوری که یک نفر حتی ساعت ۱۱ شب به خواب میرود و اگر میزان خوابش نیز ۷.۵ تا ۸ ساعت باشد اما کیفیت لازم را نداشته باشد، باز هم از خواب خوب برخوردار نبوده؛ مانند داشتن سندروم پای بیقرار و اینکه در خواب حرکتهای غیرطبیعی داشته باشد. کسانی که در هنگام خواب تشنج میکنند و افرادی که داروهای خاص مصرف میکنند؛ در نیمه دوم خوابشان دچار مشکلات خیلی زیاد میشوند. همچنین افرادی که خروپف و آپنه خواب دارند، در این افراد ممکن است فرد به ظاهر تا صبح خواب باشد اما دائم در خوابهای سطحی باشد. خود خواب هم مانند یک سفر برای مغز است که از شروع خواب تا پایان خواب این سفر باید به خوبی طی شود و پستی و بلندی این سفر باید پیموده شود تا به انتها برسد و به مقصد نهایی که آرامش است رسیده و آغاز یک روز خوب برای فرد باشد. شروع و پایان خواب بسیار بسیار مهم است؛ چراکه یکسری هورمونها در یک ساعتهایی از شبانهروز ترشح میشوند که باید ما در آن ساعتها خواب باشیم و اگر در آن زمانها بیدار باشیم هورمونها خوب ترشح نمیشوند